Naplata alimentacije

Prethodni uslov za naplatu alimentacije

Da bi se alimentacija uopšte mogla naplatiti, potrebno je da prethodno o tome postoji pravnosnažna i izvršna sudska odluka. Dakle, potrebno je da postoji odluka suda koja na nesumnjiv način utvrđuje obavezu plaćanja doprinosa za izdržavanje i to u tačno određenom novčanom iznosu. Ukoliko obaveza plaćanja alimentacije nije utvrđena sudskom odlukom na način da je njome precizno određena visina i način plaćanja alimentacionih davanja, potrebno je pokrenuti odgovarajući sudski postupak, podnošenjem tužbe za alimentaciju.

Posledice neplaćanja alimentacije

Neplaćanje alimentacije odnosno izbegavanje plaćanja utvrđene obaveze izdržavanja, ima svoju građanskopravnu i krivičnopravnu konotaciju. Sa jedne strane, radi se o dugovno-potražnom odnosu između davaoca i primaoca izdržavanja i ovo je građanskopravna komponenta odnosa, gde primalac izdržavanja kao poverilac ima na raspolaganju mogućnost prinudne naplate dospelih a neisplaćenih alimentacionih iznosa, zajedno sa pripadajućom zateznom kamatom. Druga komponenta je krivičnopravna, jer je nedavanje izdržavanja u našem pravu predviđeno kao krivično delo za koje je u osnovnom obliku zaprećena novčana kazna ili kazna zatvora do dve godine.

Prinudna naplata alimentacije

Prinudna naplata alimentacije ostvaruje se u okviru zakonom uređenog izvršnog postupka koji se pokreće odgovarajućim predlogom za izvršenje. Odluku o prinudnoj naplati donosi sud, a sprovodi je nadležni javni izvršitelj. Alimentacija se naplaćuje iz imovine dužnika odnosno davaoca izdržavanja. Tako se alimentacija može naplatiti zaplenom dela njegove zarade ili penzije, prodajom njegove pokretne ili nepokretne imovine, prinudnim prenosom novčanih sredstava sa njegovog dinarskog ili deviznog računa, kao i na druge zakonom predviđene načine. Prinudna naplata se može odnositi na naplatu glavnice duga odnosno na naplatu svakog pojedinačnog mesečnog iznosa alimentacije koji nije plaćen. Pored toga prinudno može biti naplaćena i zakonska zatezna kamata na svaki neisplaćeni mesečni iznos alimentacije. Na kraju, prinudna naplata može obuhvatiti i naplatu troškova izvršnog postupka koje konačno treba da snosi dužnik odnosno davalac izdržavanja.

Krivično delo nedavanje izdržavanja

Zakonodavac je smatrao da je opšte društvena opasnost od izbegavanja plaćanja alimentacije u dovoljnoj meri značajna da zaslužuje da bude proglašena za krivično delo. Tako treba imati na umu da je nedavanje izdržavanja krivično delo za koje je u osnovnom obliku zaprećena novčana kazna ili kazna zatvora u trajanju do dve godine. Ovo krivično delo se inače goni po službenoj dužnosti, a u presudi kojom se okrivljeni oglašava krivim sud može naložiti isplatu svih zaostalih alimentacionih obaveza i buduće redovno davanje izdržavanja, pod pretnjom kažnjavanja.